U Bosni i Hercegovini, tokom prvih šest meseci 2024. godine, zabeleženo je 10.831 živorođeno dete, što predstavlja pad od 2,79 procenata u odnosu na isti period prethodne godine. Ovi podaci ukazuju na kontinuirane demografske izazove sa kojima se zemlja suočava, a koji su rezultat različitih socijalno-ekonomskih faktora.

U istom razdoblju, broj umrlih osoba iznosio je 18.162, što predstavlja povećanje od 5,14 procenata u odnosu na 2023. godinu. Ovaj negativan trend u prirodnom priraštaju, koji se meri kao razlika između broja rođenih i umrlih, doveo je do negativnog prirodnog priraštaja od minus 7.331, dok je u istom periodu prethodne godine iznosio minus 6.132.

Agencija za statistiku Bosne i Hercegovine objavila je ove podatke, ističući da se demografska slika zemlje nastavlja pogoršavati. Pad broja živorođene dece i povećanje broja umrlih ukazuju na ozbiljne demografske probleme koji zahtevaju hitnu pažnju i akciju.

Demografi i analitičari ukazuju na to da su uzroci ovih negativnih trendova višestruki. Na prvom mestu, ekonomska nesigurnost i visoka stopa nezaposlenosti igraju ključnu ulogu u odlaganju ili smanjenju broja porodica koje se odlučuju na rađanje dece. Mnogi mladi ljudi se suočavaju sa finansijskim preprekama koje ih sprečavaju da zasnuju porodice, što se odražava na sve niži broj novorođenčadi.

Pored ekonomskih faktora, migracije su takođe značajan aspekt koji utiče na demografske promene. Mnogi mladi ljudi napuštaju zemlju u potrazi za boljim životnim uslovima, a to dodatno smanjuje broj potencijalnih roditelja. Ova migracija često dovodi do depopulacije ruralnih područja, gde su porodice manje, a zajednice se smanjuju.

U dodatku ekonomskim i migracionim faktorima, demografi ističu i promene u društvenim normama i vrednostima. U savremenom društvu, odlaganje braka i roditeljstva postaje sve češće, a mnogi parovi biraju da se posvete karijerama pre nego što osnuju porodice. Ove promene dovode do smanjenja broja rođene dece, a samim tim i do negativnog prirodnog priraštaja.

Ova situacija predstavlja ozbiljan izazov za Bosnu i Hercegovinu, jer se smanjenje broja stanovnika može odraziti na ekonomski razvoj, kao i na dostupnost radne snage u budućnosti. Sa smanjenjem broja mladih, zemlja bi mogla da se suoči sa višim troškovima socijalne zaštite, dok istovremeno može doći do smanjenja broja aktivno zaposlenih.

Vlasti i nadležne institucije pozvane su da hitno reaguju na ovu situaciju, implementirajući strategije koje bi mogle podstaći rađanje, kao i zadržavanje mladih ljudi u zemlji. To može uključivati pružanje finansijskih podsticaja za porodice sa decom, poboljšanje uslova za rad i život, kao i kreiranje programa koji bi olakšali povratak mladih migranata.

S obzirom na trenutne demografske trendove, Bosna i Hercegovina se nalazi na raskrsnici. Da bi se obezbedila održiva budućnost, neophodno je da se preduzmu konkretne mere koje će podstaći porodice da se šire i smanjiti broj onih koji napuštaju zemlju. Bez takvih mera, zemlja bi mogla da se suoči sa ozbiljnim posledicama u narednim decenijama, kada će se osetiti efekti trenutnog negativnog prirodnog priraštaja.