Nakon skoro pola veka, orijentalni stršljen se ponovo pojavio na hrvatskom tlu, što izaziva zabrinutost među stručnjacima i lokalnim stanovništvom. Ovaj insekt, koji je po veličini sličan evropskom stršljenu, razlikuje se od njega po karakterističnoj boji. U trenutnom periodu godine, kada su temperature više, orijentalni stršljen postaje posebno aktivan, pa tako i opasan.

Prema rečima Nediljka Landeke iz Zavoda za javno zdravstvo Istarske županije, orijentalni stršljen preživljava zimu samo kao gravidne ženke koje hiberniraju. Kada proleće stigne, one osnivaju nove kolonije koje mogu narasti na nekoliko stotina, pa čak i hiljada jedinki do kraja leta. Ova sposobnost širenja i prilagođavanja čini orijentalnog stršljena posebno intrigantnim, ali i potencijalno opasnim.

Prisutnost orijentalnog stršljena može ukazivati na promene u ekosistemu, a njihova kolonizacija može imati ozbiljne posledice po lokalne zajednice. Jedna od najzabrinjavajućih karakteristika ovog insekta jeste njegov ubod, koji može izazvati ozbiljne alergijske reakcije, pa čak i smrt. Ljupka Hitrova iz Zavoda za hitnu medicinu naglašava važnost opreza i postupke koje treba slediti u slučaju uboda. Prvo, mesto uboda treba oprati sapunom i vodom, zatim naneti antiseptik i staviti hladan oblog. U slučaju crvenila ili otoka, posebno ako se ubod desi na ruci ili nozi, preporučuje se podizanje uda.

Brz odgovor na ubod je ključan, naročito za one koji su već alergični, jer ubod stršljena može dovesti do ozbiljnih zdravstvenih problema, uključujući poteškoće sa disanjem i anafilaktički šok. Orijentalni stršljen je primećen u kamenolomu kod Kaštela, dok su raniji signali o njegovom prisustvu zabeleženi u Trstu i Sloveniji, gde je stigao putem brodskog tereta. Iako se zna da je ova vrsta bila prisutna i ranije, poslednji podaci o njoj datiraju iz 1970-ih, kada je nestala iz literature.

S obzirom na trenutne klimatske promene, postoji mogućnost da se orijentalni stršljen proširi na toplije krajeve Hrvatske, što dodatno otežava kontrolu i proučavanje ovih insekata. Kako stručnjaci ističu, malo je onih koji se bave ovakvim vrstama, što dodatno komplikuje situaciju.

Ovaj povratak orijentalnog stršljena može se smatrati signalom za alarm, kako za stručnjake za javno zdravlje, tako i za građane. Povećana svest o potencijalnim rizicima, kao i edukacija o pravilnom postupanju u slučaju uboda, ključni su za zaštitu javnog zdravlja. U tom kontekstu, važno je da se građani upoznaju sa karakteristikama i ponašanjem orijentalnog stršljena, kao i sa merama predostrožnosti koje treba preduzeti.

Uprkos svojim opasnostima, orijentalni stršljen takođe može igrati ulogu u ekosistemu, pa je važno pronaći ravnotežu između očuvanja prirode i zaštite ljudskog zdravlja. Ovaj insekt može biti indikator promena u sredini, i njegov povratak može ukazivati na potrebu za daljim istraživanjem ekoloških i klimatskih promena.

Kako se situacija razvija, stručnjaci će nastaviti da prate prisustvo orijentalnog stršljena i njegovu potencijalnu opasnost po zdravlje ljudi. Saradnja između različitih institucija, kao i aktivno uključivanje lokalne zajednice, ključni su za efikasno upravljanje ovim izazovima. Ovaj povratak orijentalnog stršljena predstavlja priliku za širenje znanja o prirodi i važnosti zaštite zdravlja, kao i očuvanja biodiverziteta u regionu.