Hrvatska se suočava s ozbiljnom situacijom nakon što je potvrđen slučaj antraksa, poznate i kao bedrenica, u opštini Vrlika. Ova bolest, koja se najčešće javlja kod životinja, može se preneti i na ljude, a trenutno je izazvala paniku među stočarima. U poslednje vreme, više od 50 goveda je uginulo zbog ove zarazne bolesti, što dodatno naglašava hitnost situacije.

Antraks je infekcija koju izaziva bakterija Bacillus anthracis i prepoznata je kao ozbiljna zarazna bolest koja se obično javlja kod biljojeda poput goveda, koza i ovaca. U veterinarskoj medicini, vakcinacija životinja i pravovremeno uklanjanje zaraženih jedinki doprinose smanjenju učestalosti oboljenja. Ipak, spore bakterije mogu opstati u zemljištu duži vremenski period, što predstavlja stalnu opasnost.

Infekcija antraksom kod životinja može se desiti iznenada, često bez prepoznatljivih simptoma. U nekim slučajevima, životinje mogu pokazivati znake poput drhtanja, otežanog disanja, pa čak i probavnih smetnji. Nakon smrti, lešina životinje se brzo nadima, a iz njenih telesnih šupljina može iscuriti tamni krvavi iscedak. Zbog toga su mere kontrole, kao što su pravilno odlaganje leša, ograničavanje kretanja i vakcinacija osetljivih životinja, od ključnog značaja.

U ovom trenutku, mere biosigurnosti, uključujući temeljno čišćenje i dezinfekciju, kao i suzbijanje glodara, postaju prioritet. Prenos bolesti među životinjama nije dokazan, a antraks se širi prvenstveno kroz okolinu.

Kada je reč o ljudima, antraks može izazvati različite oblike bolesti: kožni, plućni i crevni. Najčešći oblik je kožni antraks, koji se javlja nakon kontakta s zaraženim životinjama ili njihovim proizvodima. Ovo se manifestuje pojavljivanjem bezbolnih rana na koži, a ako se ne leči, može dovesti do ozbiljnih komplikacija. Plućni oblik antraksa, iako ređi, izuzetno je opasan i može izazvati smrtnost ako se ne prepozna na vreme. Crevni oblik bolesti se javlja usled konzumiranja zaraženog mesa i može uzrokovati teške simptome, uključujući povraćanje i bolove u stomaku.

Infekcija se ne prenosi direktno s čoveka na čoveka; jedini način prenosa je kontakt s zaraženim životinjama ili njihovim proizvodima. Stoga je pravovremena dijagnoza i lečenje ključna za prevenciju širenja bolesti. Dijagnoza se postavlja analizom krvi, brisa rane ili sputuma, a lečenje obuhvata primenu antibiotika kao što su penicilin, ciprofloksacin ili doksiciklin.

Prevencija ostaje ključna u kontroli antraksa, a redovna vakcinacija stoke u rizičnim područjima, kao i pravilno odlaganje lešina, su od suštinskog značaja. Takođe, veterinarski nadzor nad zdravljem životinja mora biti stalan i temeljit.

Podsećanja radi, Hrvatska je već ranije imala slučajeva antraksa, uključujući iznenadnu smrt stoke u julu 2022. godine u blizini Osekova, gde je u samo dve nedelje uginulo 58 goveda, a broj je na kraju dostigao oko 100. Taj događaj je bio jedan od najmasovnijih u istoriji zemlje, a uzrok smrti je potvrđen kao antraks. U tom slučaju, nekoliko ljudi je takođe zaraženo, ali su se svi brzo oporavili nakon lečenja.

Situacija u Hrvatskoj zahteva hitnu reakciju nadležnih vlasti i veterinarskih institucija kako bi se sprečilo dalje širenje bolesti i zaštitili ljudi i životinje od ove opasne infekcije.